اما از زمان ساخت و افتتاح این آزادراه از سال ۸۹ تاکنون حواشی‌های زیادی در مورد نرخ بالای عوارض آن وجود داشته است. تا فروردین امسال رانندگان برای فرار از پرداخت عوارض سنگین این آزادراه ترجیح می‌دادند از مسیر خرم‌آباد- پلدختر تردد کنند، اما بعد از وقوع سیل در فروردین سال جاری و تخریب صددرصدی این جاده، هیچ راه دیگری برای رانندگان باقی نماند و آنها مجبور به استفاده از این محور هستند. این در حالی است که نرخ عوارض این آزادراه در مقایسه با سایر آزادراه‌های کشور بسیار گران است و صدای رانندگان و مسافران را درآورده است.
نرخ عوارض برای تردد در این آزادراه امسال برای خودروهای سواری از ۱۵ به ۱۸، مینی‌بوس از ۳۰ به ۳۱، وانت از ۳۰ به ۳۵، اتوبوس از ۳۵ به ۳۶، سه‌محور از ۴۵ به ۵۵ و تریلی از ۵۵ به ۶۵ هزار تومان افزایش یافته است و موضوعی شده برای اعتراض دوباره مردم که معتقدند نرخ عوارض این آزادراه غیرمنصفانه و جفا در حق مردم است. در این میان، مسئولان آزادراه عنوان می‌کنند افزایش نرخ عوارض بر اساس تاییدیه وزارت راه و شهرسازی است و هیچ‌گونه اقدام خودسرانه‌ای در این خصوص صورت نمی‌گیرد. آنها می‌گویند نرخ عوارض باید به گونه‌ای باشد که سرمایه‌گذار و بهره‌بردار پروژه هم متضرر نشود.
گفته می‌شود طبق قراردادی که بین مسئولان استان و سرمایه‌گذار پروژه آزادراه خرم‌زال منعقد شده، عوارضی که از خودروهای این مسیر دریافت می‌شود، سهم سرمایه‌گذار پروژه است و از ۱۸ تا ۳۰ سال عاید وی می‌شود. «خیرالله خادمی» معاون ساخت و توسعه آزادراه‌های وزارت راه و شهرسازی چند هفته پیش در سفری که به لرستان داشت، به این نکته اشاره کرد که نرخ عوارض در این آزادراه ناچیز است و خیلی بیشتر از نرخ سایر آزادراه‌ها نیست. با این حال، وعده داد افزایش نرخ عوارض در این مسیر را پیگیری کند؛ وعده‌ای که هنوز چیزی درباره نتیجه آن خبری شنیده نشده است. بالا بودن نرخ عوارض در این آزادراه بارها موجب اعتراض لرستانی‌ها و خوزستانی‌ها شده است، اما مسئولان تاکنون تنها پاسخی که داده‌اند، این بوده است: «افزایش یا کاهش نرخ عوارض آزادراه دست ما نیست»، «نرخ عوارض این آزادراه خیلی گران نیست» و «پیگیری می‌کنیم».
- آزادراهی با هزینه گزاف
یک شهروند لرستانی در این زمینه می‌گوید: قبلا برای رفتن به محل کارم از مسیر خرم‌آباد - پلدختر استفاده می‌کردم، اما از ابتدای سال جاری تاکنون به دلیل وقوع سیل و تخریب این مسیر، از آزادراه خرم‌زال استفاده می‌کنم. «سجاد موسوی» می‌افزاید: متاسفانه نرخ عوارض این آزادراه به حدی بالاست که بخش زیادی از درآمدم صرف پرداخت عوارض می‌شود. نرخ عوارض این آزادراه از دیگر آزادراه‌های کشور بسیار بالاتر است و این موضوع فشار اقتصادی سنگینی به رانندگان وارد می‌کند.
وی بیان می‌کند: درست است که آزادراه به منظور حفظ امنیت شهروندان و کاهش زمان سفر ساخته شده است، اما دولت باید تمهیداتی بیندیشد که نرخ عوارض آزادراه‌ها با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی مردم تعیین شود. این شهروند ادامه می‌دهد: درآمد مردم لرستان نسبت به سایر استان‌ها پایین‌تر است، اما نرخ بهای خدمات و تورم و... در آن در مقایسه با سایر استان‌ها بیشتر است و همین موضوع فشار زیادی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند. وی می‌گوید: قبول داریم که سرمایه‌گذار برای ساخت آزادراه هزینه کرده است، اما تحمیل هزینه‌های گزاف به مردم برای بازگشت سرمایه کار درستی نیست و فشارهای زیادی را به آنها تحمیل می‌کند.
- پرداخت هزینه ساخت از جیب مردم
یکی از رانندگان نیز اظهار می‌کند: هر سال نرخ عوارض آزادراه خرم‌زال بالاتر می‌رود. آخرین بار نرخ عوارض دریافتی از خودروها اردیبهشت سال گذشته بود که با افزایش چشمگیری مواجه شد. «طاها علیزاده» می‌افزاید: این افزایش‌ها شاید برای مسئولان استانی یا مدیران این آزادراه زیاد نباشد، اما فشار زیادی به ما رانندگان وارد می‌کند که مجبوریم هر روز چند بار در این مسیر تردد کنیم. وی می‌گوید: من تریلی دارم و هر بار برای تردد در این آزادراه باید ۶۵ هزار تومان پرداخت کنم. در برگشت هم باید این مبلغ را بپردازم. مگر یک بارنامه چقدر سود دارد که بخواهیم این مبلغ را هر بار پرداخت کنیم؟ این راننده بیان می‌کند: جاده خرم‌آباد - پلدختر بیشتر از ۵ ماه است که تخریب شده است و درستش هم نمی‌کنند تا حداقل از آن استفاده کنیم. ما چاره‌ای جز استفاده از این آزادراه نداریم و این گرانی عوارض ما را کلافه و مستاصل کرده است.
- افزایش عوارض با تایید وزارت راه
رئیس بهره‌برداری آزادراه خرم‌آباد - پل زال در خصوص بالا رفتن نرخ عوارض این آزادراه به خبرنگار همشهری می‌گوید: افزایش عوارض آزادراه‌ها با تاییدیه و ابلاغ کتبی دفتر سرمایه‌گذاری وزارت راه و شهرسازی است و هیچ اقدام خودسرانه‌ای صورت نمی‌گیرد. «عبدالرضا دستمالچی» ادامه می‌دهد: در حالی که مقرر شده است عوارض آزادراهی کشور سالانه افزایش یابد، افزایش نرخ عوارض آزادراه خرم‌زال که باید بهار امسال انجام می‌شد، از ابتدای شهریور اعمال شده است.
وی بیان می‌کند: کارگروهی در این راستا تشکیل می‌شود که شرکت‌های بهره‌بردار یک عضو آن هستند و پیشنهاد خود را در خصوص افزایش نرخ ارائه می‌دهند. افزایش نرخ عوارض فرمول خاصی ندارد. دستمالچی می‌افزاید: این قیمت‌ها بر اساس هزینه‌های نگهداری، استهلاک سرمایه و... محاسبه و اعمال می‌شوند. البته برای رفاه مردم و استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی عوارض اتوبوس و مینی‌بوس فقط هزار تومان افزایش یافته است.
- صرف ۳۵ درصد عوارض دریافتی برای نگهداری
دستمالچی می‌گوید: با توجه به حجم بالای ترافیک و هزینه‌های نگهداری و تعمیر، عوارض آزادراه طوری محاسبه می‌شود که بخش خصوصی متضرر نشود و بتواند در بازه زمانی مشخص‌شده به سرمایه و سود خود برسد. وی اظهار می‌کند: طبق قانون، ۲۵ درصد عوارض دریافت شده باید صرف نگهداری آزادراه شود. این در حالی است که در حال حاضر شرکت بهره‌بردار ۳۵ درصد عوارض دریافتی را برای این کار هزینه می‌کند.
رئیس بهره‌برداری آزادراه خرم‌آباد - پل زال ادامه می‌دهد: در تیرماه سال جاری ۴ میلیارد تومان برای نگهداری آزادراه خرم‌زال هزینه شده است و نگهداری و تعمیر آزادراه به طور دائم انجام می‌شود. پس برای جبران این هزینه‌ها باید نرخ عوارض افزایش یابد. وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع بالا بودن نرخ عوارض این آزادراه در مقایسه با سایر آزادراه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: مقایسه نرخ عوارض آزادراه خرم‌آباد - پل زال با برخی از آزادراه‌های کشور درست نیست و نمی‌توان روند ساخت و میزان اعتبار هزینه شده برای همه آزادراه‌ها را با هم مقایسه کرد.
- نقشی در افزایش یا کاهش نرخ عوارض نداریم
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای لرستان نیز در خصوص افزایش نرخ عوارض آزادراه اظهار می‌کند: استان هیچ نقشی در افزایش نرخ عوارض ندارد و خود بهره‌بردار آزادراه از طریق وزارتخانه اقدام کرده است. «عارف امرایی» می‌افزاید: البته افزایش نرخ عوارض طبیعی و حق بهره‌بردار است. این شرکت برای نگهداری آزادراه سالانه ۱۰ میلیارد تومان هزینه می‌کند. زمانی که مثلا ورودی آزادراه ریزش می‌کند، حجم سنگینی از خاک‌برداری باید انجام شود و این کار هزینه دارد. طبعا هزینه این کارها در سال بسیار سنگین است.
وی می‌گوید: بهره‌بردار دلایل و توجیهات زیادی دارد و وزارتخانه هم با افزایش نرخ عوارض موافقت کرده است. امرایی اظهار می‌کند: البته نمی‌توان منکر گران بودن نرخ عوارض شد چون پرداخت این مبالغ تنها مربوط به محدوده لرستان است و برای حوزه اندیمشک عوارض دیگری باید پرداخت شود، ولی متاسفانه استان هیچ نقش یا تاثیری در تعیین نرخ عوارض ندارد.
- آزادراه خرم‌زال کمبودهای زیادی دارد
یک کارشناس شهرسازی به خبرنگار همشهری می‌گوید: آزادراه خرم‌زال از نظر فنی و کارشناسی کم و کاستی‌هایی دارد و این موارد باید در تعیین نرخ عوارض مد نظر مسئولان و خود بهره‌بردار قرار بگیرد. «مسعود فرخی» بیان می‌کند: یک آزادراه در جهت خدمت‌رسانی به مردم و مسافران باید دارای ۲ مرکز شبانه‌روزی خدماتی در ۲ طرف خود باشد که متاسفانه این آزادراه تنها یک مرکز دارد. وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر، همیشه این آزادراه به دلیل مشکلاتی که در وضعیت جاده‌ای و کوه‌های اطراف آن وجود دارد، دچار ریزش و همین موضوع باعث می‌شود مسافران با معطلی و اتلاف وقت به مقصد برسند و این انصاف نیست که آزادراهی با این شرایط دارای نرخ عوارض سنگین باشد.
این کارشناس شهرسازی می‌گوید: موضوع دیگر این است که لرستان در فروردین‌ماه امسال دچار خسارت‌های زیادی در بخش راه‌ها شد. سیلاب باعث تخریب صددرصدی جاده خرم‌آباد - پلدختر شد و مسافران مجبور به استفاده از این آزادراه هستند. فرخی می‌افزاید: قطعا بهره‌بردار در سال جاری با ثابت نگه داشتن نرخ عوارض می‌توانست بیشترین سود و عایدی را داشته باشد. هرچند همان نرخ قبلی هم مورد اعتراض مردم بود. موضوع این است که از ابتدا نرخ سنگینی برای تردد خودروها در این مسیر تعیین شده است. وی اظهار می‌کند: درست است که مسئولان استان همگی عنوان می‌کنند در افزایش یا کاهش نرخ عوارض نقشی ندارند، اما قطعا می‌توانند با رایزنی در سطح وزارتخانه، برای جلوگیری از افزایش این نرخ در سال‌های بعد رایزنی کنند تا حداقل کمک ناچیزی به مردم این استان و مسافران شود.
نظر شما